PHÂN TÍCH BÀI THƠ NHÀN CỦA NGUYỄN BỈNH KHIÊM

Trong công tác Ngữ văn lớp 10, lân cận những sáng tác trình bày khí cụ hào hùng, quật cường thì còn tồn tại những bài xích thơ biểu lộ nhân biện pháp sống cao đẹp của những nhà Nho xưa, trong các số ấy có Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Bạn đang xem: Phân tích bài thơ nhàn của nguyễn bỉnh khiêm

Ở bài viết này, họ sẽ cùng Thầy Phạm Hữu Cường (giáo viên môn Ngữ văn tại khối hệ thống Giáo dục sushibarhanoi.com) đi phân tích bài xích thơ bài xích thơ Nhàn.

I. Mày mò chung

1. Tác giả

a. Bé người, cuộc đời

Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585), hiệu là Bạch Vân cư sĩ quê sinh sống làng Trung An, thị xã Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn hải dương (nay thuộc huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng)Ông đỗ Trạng nguyên (1535) làm quan bên dưới triều Mạc. Tiếp đến cáo quan lại về sống ẩn, làm nghề dạy dỗ học.Ông là người có học vấn uyên thâm, tài giỏi đoán định tương lai, tính tình trực tiếp thắn cương trực, được tôn vinh là “Tuyết giang phu tử” (Người thầy sông tuyết)Ông được phong tước Trình con đường hầu, Trình Quốc công (Trạng Trình)

b. Sự nghiệp văn học

Tác phẩm chính:

* Thơ chữ Hán: Bạch Vân am thi tập (gồm 700 bài)

* Thơ chữ Nôm: Bạch Vân quốc ngữ thi tập (gồm 170 bài) 

Nội dung: Mang đậm màu triết lí, giáo huấn, ca tụng chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn, đồng thời phê phán đều điều xấu xa trong làng hội. 

2. Văn bản

 Hoàn cảnh sáng sủa tác: bài xích thơ được chế tác khi Nguyễn Bỉnh Khiêm cáo quan liêu về ở ẩn. Ví trí: chiến thắng “Nhàn” bài bác thơ Nôm thứ 43 thuộc quyển “Bạch Vân quốc ngữ thi”. Thể loại: Thơ Nôm Đường luật Bố viên (2 phần)

Phần 1 (câu 1-2, 5-6): Vẻ đẹp cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Phần 2 (câu 3-4, 7-8): Vẻ rất đẹp nhân phương pháp của Nguyễn Bỉnh Khiêm.

 Nhan đề

– “Nhàn” là 1 trong những đề tài lớn một trong những sáng tác nghệ thuật của Nguyễn Bỉnh Khiêm.

– “Nhàn” : nhàn rỗi, ung dung hạ, thân khoan thai và trọng điểm nhàn

– Nguyễn Bỉnh Khiêm quan tiền niệm: “Nhàn” là cuộc sống đời thường hòa phù hợp với tự nhiên, lắc đầu danh lợi, giữ cốt phương pháp thanh cao

II. Đọc gọi văn bản

1. Vẻ đẹp cuộc sống nhàn

a. Vẻ đẹp cuộc sống đời thường lao động

Hai câu 1 với 2

“Một mai/một cuốc/một buộc phải câu

Thơ thẩn dầu ai/ vui thú nào”

Số trường đoản cú “một” điệp lại 3 lầnLiệt kê những dụng cầm cố lao động: “mai”, “cuốc”, “cần câu” là những đồ gia dụng dụng thân thuộc của fan dân lao động

=> Đếm duyệt lý lẽ lao động trước khi làm kia là phép tắc lao động đơn sơ của phòng nông => Nhu cầu quá trình giản đơn

=> toàn bộ đã sẵn sàng sẵn sàng, chu đáo => Con người đã chuẩn bị chu đáo để bước vào cuộc sống đời thường lao cồn với phong thái ung dung, thanh thản

=> Hình ảnh “lão nông tri điền” giữa vùng thôn quê với cuộc sống đời thường chất phác, nguyên sơ, bình dị, thuần hậu, vui thú điền viên => giải pháp lựa lựa chọn thú “nhàn” cao siêu của bên thơ

Nhịp 2/2/3 gợi nhịp điệu phần đa đặn, thong thả, của cuộc sống thường ngày và tâm trạng ung dung, nhàn rỗi của nhân đồ gia dụng trữ tìnhTừ láy “Thơ thẩn” gợi tầm vóc con tín đồ ung dung, lờ lững rãi, khoan thai, rảnh hạ, thanh thản“dầu ai vui thú nào” ngầm so sánh mình với những người đời. Dẫu ai vui thú nào khác, riêng biệt ta vẫn vui với cuộc sống thường ngày thuần hậu địa điểm thôn dã.

=> sự bền chí với lối sống sẽ lựa chọn, không bận lòng với chạy đua danh lợi

Hai câu thơ đầu toát lên cái ung dung, tự trên của một con bạn đã thả mình vào vùng cây cỏ, điền viên; phong thái thong thả nhàn hạ; vai trung phong trạng thoải mái, vơi nhàng; được sống theo ý muốn của mình

=> Triết lý sống nhàn: thoải mái lựa chọn lựa cách sống cho chủ yếu mình

b. Vẻ đẹp cuộc sống sinh hoạt

Hai câu 5 và 6

“Thu nạp năng lượng măng trúc đông nạp năng lượng giáXuân tắm hồ sen hạ rửa ráy ao.”

Thức ăn: “thu nạp năng lượng măng trúc” “đông nạp năng lượng giá” => đạm bạc, dân dã, dễ dàng tìmSinh hoạt “xuân tắm hồ sen” “hạ rửa ráy ao” => thuần hậu, thanh cao

=> cuộc sống đời thường đạm bac, dân giã, mùa nào thức ấy, hòa tâm hồn với thiên nhiên

Thời gian tứ mùa: xuân, hạ, thu, đông biểu hiện sự dữ thế chủ động của con tín đồ trước thời hạn và xác minh sự thoải mái, dễ chịu của con fan trong môi trường thiên nhiên.Cách ngắt nhịp 4/3; lối liệt kê đan xen, thực hiện tiểu đối => lối sống đạm bội bạc mà thanh cao => cuộc sống đời thường thuần hậu như 1 lão nông tri điền, tự do, chan hòa với thiên nhiên => tranh ảnh tứ bình về cuộc sống thường ngày đạm bội nghĩa mà thanh cao của bậc danh nho.

Xem thêm: Rốt Cuộc Đàn Ông Ngoại Tình Thích Nhất Điều Gì? Phụ Nữ Nên Biết Để Chiều Chồng

Qua 2 câu thơ trên biểu lộ rõ ý kiến sống thuận theo trường đoản cú nhiên, hưởng đầy đủ thức nạp năng lượng sẵn gồm nơi buôn bản dã không phải mưu cầu, tranh đoạt

=> Triết lý sống nhàn: sống thuận theo tự nhiên

2. Vẻ đẹp nhất nhân cách

Hai câu 3 với 4

“Ta dại dột ta tìm chỗ vắng vẻNgười khôn fan đến chao lao xao.”

Nghệ thuật đối lập: được sử dụng 3 lần “ta – người” “dại – khôn” “nơi đìu hiu – vùng lao xao”Nghệ thuật ẩn dụ: “nơi vắng tanh – chốn lao xao”

=> quan tiền niệm:

Dại là “tìm nơi vắng vẻ” có vạn vật thiên nhiên tĩnh lặng, thuần khiết và cũng đó là nơi chổ chính giữa hồn được thảnh thơi, thong thả được là thiết yếu mình; địa điểm đây tưởng là dại nhưng mà là khôn.Khôn là “chốn lao xao” khu vực cửa quyền danh lợi, bon chen, tranh đoạt địa vị; khu vực đây tưởng là khôn mà lại là dại.

=> Nhân cách sáng ngời ở trong phòng văn: không tê mê vinh danh phú quý, không phù hợp tranh dành nghĩa vụ và quyền lợi địa vị, ý muốn sống thanh tịnh cho trọng điểm hồn ở địa điểm vắng vẻ, hòa phù hợp với thiên nhiên

Hai câu thơ diễn tả triết lí sinh sống của bậc trí giả: tìm tới nơi vạn vật thiên nhiên yên tĩnh để giữ thanh cao, trong sạch cho trọng điểm hồn

=> Triết lý sinh sống nhàn: thoát ra khỏi vong danh lợi

Hai câu 7 với 8

“Rượu mang lại cội cây ta đang uốngNhìn xem no ấm tựa chiêm bao.”

Hình ảnh “uống rượu gốc cây” : thú tiêu dao của bậc thức giả => tầm nhìn tỏ tường, tìm tới say chẳng qua là tỉnhMượn điển tích Thuần Vu Phần (Trung Quốc): công danh, ấm no tựa chiêm bao => triết lí nhân sinh “Phú quý tựa chiêm bao”. Nhà thơ cho rằng công danh phú quý chỉ là giấc chiêm bao, nhân bí quyết mới còn là một mãi mãi

=> Một bậc thức trả với trí tuệ hết sức tỉnh táo, uyên thâm. Nhị câu thơ có giá trị tổng kết lối sống “nhàn” đồng thời ẩn chứa, răn dạy kín đáo và nhẹ nhàng.

Với bên thơ, chiếc khôn của fan thanh cao là quay sườn lưng lại với danh lợi vì chưng danh lợi chỉ là một trong “giấc chiêm bao”. Trí tuệ đó đã nâng cao nhân cách để nhà thơ từ vứt “chốn lao xao” mà tìm “nơi vắng vẻ vẻ”, khu vực tĩnh tại chổ chính giữa hồn ở chốn đồng quê.=> Triết lý sống nhàn: coi thường công danh, phú quý

III. Tổng kết

1. Nội dung

Khẳng định ý niệm sống “nhàn”: hòa hợp với tự nhiên, giữ lại cốt bí quyết thanh cao, không màng danh lợi.Khẳng định vẻ đẹp nhân phương pháp và trí tuệ của phòng thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm.

2. Nghệ thuật

Từ ngữ, hình ảnh tự nhiên, mộc mạc.Sử dụng đạt công dụng nghệ thuật: Đối, điệp, điển tích làm việt hóa thơ ĐườngGiọng thơ dìu dịu hóm hỉnh

Liên hệ tới một số bộ phận con người tiến bộ với cuộc sống xô bồ, chạy theo số đông mà quên đi mất phần đa giá trị thanh bình, chính yếu của cuộc đời.

Hy vọng với bài viết kèm video clip giảng dạy dỗ của Thầy Phạm Hữu Cường (giáo viên môn Ngữ văn tại khối hệ thống Giáo dục sushibarhanoi.com) về Bài thơ Nhàn sẽ giúp đỡ ích cho các em trong quy trình học môn văn lớp 10.